Zagrożenie radiacyjne może wystąpić tam, gdzie prowadzona jest działalność z materiałem jądrowym, źródłem promieniowania jonizującego, substancjami promieniotwórczymi .
Biologiczne skutki promieniowania radiacyjnego można podzielić na dwie grupy:
- somatyczne – występujące bezpośrednio po napromieniowaniu całego ciała dawką pochłoniętą rzędu 0,75-4 Gy ; późniejsze skutki to białaczka, nowotwory złośliwe skóry i kości, zaćma, zaburzenia przewodu pokarmowego, bezpłodność,
- genetyczne – związane z mutacjami; małe dawki powodują pojawienie się mutacji w następnych pokoleniach, duże dawki najczęściej są letalne (śmiertelne dla płodu lub powodujące zmiany genetyczne, które prowadzą do śmierci we wczesnym okresie rozwoju).
Symbol promieniowania jonizującego, tzw. „koniczynka” jest bardzo ważną informacją – ostrzeżeniem,
ponieważ promieniowania jonizującego:
NIE WIDZIMY !!!
NIE SŁYSZYMY !!!
NIE CZUJEMY !!!
- Jego wykrycie możliwe jest dopiero po użyciu specjalistycznych urządzeń detekcyjnych.
- Zasady bezpiecznego zachowania:
- nie zbliżaj się do przedmiotów oznaczonych symbolem promieniowania jonizującego,
- nie dotykaj, nie demontuj, nie otwieraj pojemników, w których mogą znajdować się materiały promieniotwórcze lub rozczepiane (możesz mieć z nimi styczność podczas katastrofy komunikacyjnej z udziałem transportowanych materiałów promieniotwórczych),
- nie wyjmuj źródeł z pojemników, nie zdejmuj osłon, nie demontuj urządzeń, w których znajdują się źródła a zwłaszcza samych źródeł,
- nie zbliżaj się do materiałów promieniotwórczych lub rozczepianych nieznanego pochodzenia (np. porzuconych) nie kupuj ich, nie przechowuj w kieszeniach, biurkach, teczkach itp.
pamiętaj !!!
im krótszy czas przebywania w pobliżu źródła promieniowania tym mniejsza dawka,
im dalej od źródła promieniowania tym bezpieczniej,
osłona osłabia promieniowanie.
Zachowanie w czasie zagrożenia radiacyjnego:
- zachowaj spokój
- nie każdy wypadek związany z wydostaniem się substancji promieniotwórczych jest dla Ciebie niebezpieczny,
- lokalne (ogólnopolskie) zwiększenie narażenia radiacyjnego ludności, mogące wystąpić po poważnych awariach reaktorów jądrowych państw ościennych Polski, związane z atakiem militarnym lub terrorystycznym użyciem broni atomowej, będzie podane do publicznej wiadomości,
- nie ufaj plotkom, nie wpadaj w panikę!
- Uważnie i stale słuchaj w radiu i telewizji oficjalnych komunikatów zawierających informacje o:
- zdarzeniu i sytuacji radiacyjnej,
- przewidywanym rozwoju sytuacji,
- skutkach zdarzenia dla ludzi i środowiska,
- sposobie postępowania, w tym możliwych do zastosowania środkach i działaniach dla ochrony zdrowia (np. podanie preparatów jodu stabilnego)
postępuj zgadnie z treścią podawanych komunikatów !
- w przypadku zalecenia pozostania w domu:
- zamknij okna i drzwi,
- wyłącz wentylację, klimatyzację, ogrzewanie nawiewowe,
- zamknij i uszczelnij zasuwy piecowe, kominowe; zabezpiecz inne otwory w mieszkaniu (budynku),
- ukryj zwierzęta, inwentarz nakarm przechowywaną w zamknięciu paszą,
- przechowuj żywność w szczelnych pojemnikach w lodówce, przed schowaniem niezabezpieczoną żywność dokładnie opłucz,
- unikaj spożywania: żywności z twojego ogrodu, warzyw i owoców nieznanego pochodzenia, mleka od zwierząt wypasanych na skażonym terenie lub karmionych skażoną paszą i pojonych skażoną wodą,
- pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu odwołania zalecenia przez władze (służby ratownicze),
- jeśli musisz wyjść na zewnątrz zakryj nos i usta mokrym ręcznikiem,
- gdy powracasz z zewnątrz do miejsca schronienia:
- umyj całe ciało (łącznie z włosami), zmień odzież i obuwie,
- schowaj rzeczy noszone na zewnątrz do plastikowej torby szczelnie ją zamknij.
Po odwołaniu bezpośredniego zagrożenia radiacyjnego
stosuj się do oficjalnych zaleceń władz i służb ratowniczych
odnośnie dalszych sposobów postępowania